جمهوری کردستان سرخ جمهوری کردها در شوروی در منطقه خودمحتار کردنشین در بخش های جنوبی قفقاز در سالهای ۱۹۲۳-۱۹۲۹ بود. در سال ۱۹۲۳ در شهرستانهای کلبجر، لاچین، زنگلان و شهرستان جبراییل جمهوری کردستان سرخ تاسیس شد. مرکز جمهوری کردستان سرخ در لاچین (بین قراباغ و ارمنستان) قرار داشت.

در پی رفع اختلاف های سیاسی ترکیه و بریتانیا، به ویژه مسئله موصل که با ادغام نهایی آن در قلمرو عراق، به نفع بریتانیا حل و فصل شد (۱۹۲۶)، دولت بریتانیا که برای مدت زمانی کوتاه نقش مهمی در تشجیع کردها ایفا کرده بود، دست از این رویه شست . در این میان شوروی نیز در پی چند سال وقفه حاصل از انقلاب اکتبر و جنگ های داخلی، از نو موقعیت منطقه ای سابق و ارتباطات سنتی خود را احیا کردند.

ایجاد یک منطقه خودمحتار کردنشین در بخش های جنوبی قفقاز در سل ۱۹۲۳ را می توان به عنوان سرآغاز خط و مشی مشخص شوروی در این زمینه تعبیر کرد. کردستان سرخ با نارضایتی باقروف به تدریج اهمیتش را از دست داده و در سالهای آخر دهه ۱۹۲۰ منحل شد